Jakie wybrać manetki Shimano do roweru górskiego?

W artykule "Jakie manetki wybrać" opisujemy rodzaje manetek występujących w rowerach - od najtańszych za 500 zł po najdroższe wyczynowe modele. Teraz skupimy się na manetkach firmy Shimano do zmiany przełożeń montowanych w rowerach górskich oraz rowerach urban i trekkingowych wyższej klasy.

Mając na myśli wyższa klasę mówimy o osprzęcie Shimano od Alivio w górę - czyli Deore, SLX, XT, Saint i XTR. Manetki w tych grupach wyglądają bardzo podobnie i na pierwszy rzut oka działają identycznie. Różnica w cenie jest jednak znaczna - np tylna dźwignia zmiany przełożeń XTR kosztuje 300 zł, a Deore 90 zł. Czy jest jakaś praktyczna różnica pomiędzy manetkami w tych klasach ?

Zanim odpowiemy na to pytanie przyjrzyjmy się technologiom stosowanym w manetkach Shimano.

Wszystkie manetki w tych klasach to manetki typu RapidFire Plus  – gdzie zwalnianie naciągu linki (wrzucanie na wyższy przełożenie) odbywa się wysuniętą do przodu dźwignią za pomocą palca wskazującego a naciąganie (zrzucanie na niższe przełożenie) za pomocą większej dźwigni obsługiwanej kciukiem.

Historycznie rzecz biorąc jest to rozszerzenie systemu RapidFire wprowadzonego w 1990 roku. Wtedy poraz pierwszy zastosowano manetkę, gdzie dźwignie były umieszczone pod kierownicą, a nie nad. Rapid Fire  posiadało dwie dźwignie obsługiwane kciukiem - większą do naciągania linki (niższe przełożenie w tylnej przerzutce) i mniejsza do zwalniania (wyższe przełożenie w tylnej przerzutce). W 1992 roku Shimano wprowadziło znane dzisiaj Rapid-Fire Plus - gdzie druga dźwignia (do zwalniania linki) jest obsługiwana już palcem wskazującym.

2-way release (dwukierunkowe działanie)

Dźwignia odpowiadająca za spuszczanie biegów w dół, porusza się w przód i w tył co umożliwia obsługę jej palcem wskazującym lub kciukiem. (w pewnym sensie jest to powrót do idei obsługiwania manetki tylko za pomocą kciuka - tak jak to było w poprzedniczce RapidFire Plus - RapidFire)

Multi release (zmiana kilku przełożeń jednocześnie)

Technologia umożliwiająca za pomocą jednego ruchu dźwigni spuszczającej zmienić naraz 2 biegi.

Instant release (natychmiastowe zrzucanie)

Funkcja dzięki której zrzucanie przełożeń (zwalnianie linki) następuje odrazu po naciśnięciu dźwigni. W manetkach bez tego systemu trzeba dźwignie puścić (zdjąć palec). W manetkach z instant release wrażenie jest takie, że dosłownie "muskamy" dźwignię i następuje zmiana przełożenia.

W manetkach bez tego systemu proces zrzucania przełożenia tak dokładnie następuje dwustopniowo:

1. naciskamy palcem wskazującym dźwignię (lub kciukiem w 2-way release), słyszymy klik, przerzutka przesuwa w kierunku kolejnego koła zębatego, łańcuch zazwyczaj też zmienia położenie,
2. puszczamy palec, słyszymy drugi klik, przerzutka przesuwa się na miejsce docelowe

I-spec

System montażu manetki i klamki hamulcowej na kierownicy na jednej wspólnej obejmie. Dzięki temu zostaje zaoszczędzone miejsce na kierownicy.

Co wybrać?

W praktyce każdy rowerzysta musi sobie sam odpowiedzieć na pytanie na jakich funkcjach mu zależy. Nie ma co ukrywać jednak, że osoba, która spróbuje jazdy rowerem wyposażonym w manetki XT czy XTR i posmakuje możliwości zrzucania za jednym pociągnięciem (lub naciśnięciem) dźwigni dwóch przełożeń (MultiRelease), czy też szybkiej zmiany przełożeń (Instantrelease) nie będzie wyobrażać sobie jazdy bez tego ułatwienia.

Jak dla nas podstawową już funkcją jest 2-way-release - możliwość obsługi obu dźwigni manetki wyłącznie kciukiem. Jak widać na poniższej tabeli już od 9-rzędowej grupy Alivio możemy cieszyć się tą funkcją.

W odróżnieniu od innych technologii (np Dyna-Sys) Multi Release i Instant Release niezbyt "ochoczo" wkracza do niższych klas - aby cieszyć się tymi funkcjami musimy zainwestować w manetki XT, Saint lub XTR.